TY  - JOUR
ID  - 5001380
TI  - اپاگوگه ارسطو و شیوه فهم منطق دانان مسلمان
JO  - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
JA  - 33
LA  - fa
SN  - 2383-1774
AU  - Ibrahim, Bazargani
AD  - استادیار گروه فلسفه و حکمت هنر، دانشکده مطالعات عالی هنر، موسسه آموزش عالی هنر و اندیشه اسلامی قم، ایران
Y1  - 2023
PY  - 2023
VL  - 10
IS  - 2
SP  - EP  - اپاگوگه ,اباغوجی ,ارسطو ,فارابی ,ابن‌سینا ,استقراء ,DO  - 10.22034/manteghi.2025.5001380
AB  - اَپاگوگه ἀπαγωγή (apagōgḗ) به قیاسی گفته می‌شود که کبرای آن بدیهی و صغرایش بدیهی نیست، امّا در مقایسه با نتیجه به همان اندازه یا حتی بیش از آن باورپذیر باشد. ارسطو این قیاس را در بخش دوم کتاب تحلیلات اولی می‌شناساند. کتاب تحلیلات اولی به عربی ترجمه می‌شود و به دست شارحان مسلمان ارسطو می‌رسد، امّا بخش‌هایی از آن به درستی فهمیده نمی‌شود. از جمله عناوینی که به درستی ترجمه نمی‌شود قیاس اَپاگوگه است. منطق‌دانان مسلمان با آنکه محتوای اَپاگوگه را از ارسطو ستاندند، به جهت خطای در ترجمه نتوانستند معنای مورد نظر او را دریابند. پس کوشیدند تحلیل‌هایی پیش آورند که به نحوی حضور این بخش را در کتاب تحلیلات اولی توجیه کنند. فارابی و ابن‌سینا هر دو آن را به استقرای تام تفسیر کردند. تفسیر آنان از آنچه ارسطو گفته است کاملاً به دور است. این مقاله می‌کوشد ابتدا اپاگوگه ارسطو را تحلیل کند و سپس تحلیل‌های فارابی و ابن‌سینا آورده و در سنجه بررسی قرار دهد و خطای آنان را در این بررسی نشان دهد. روش پژوهش، تطبیقی-تحلیلی است و نشان ‌می‌دهد عدم دقت در ترجمه و اکتفا به متن ترجمه عربی توسط این شارحان سبب شده اپاگوگه هیچ‌گاه به منطق و روش‌شناسی مسلمانان انتقال نیابد.
UR  - https://manteghi.nashriyat.ir//node/5001380
L1  - ER  -