TY - JOUR ID - 5001397 TI - بررسی تطبیقی امکان و ممکنه از منظر منطق ارسطویی، رواقی و سینوی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 33 LA - fa SN - 2383-1774 AU - Mohammad reza, MohamadAlizadeh AD - استادیار - دائره المعارف علوم عقلی اسلامی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 10 IS - 2 SP - EP - امکان ,ممکنه ,منطق ارسطویی ,منطق رواقی ,DO - 10.22034/manteghi.2025.5001397 AB - امکان یکی از جهت‌های برجسته و پرنقش در موجهات و مختلطات است. تقابل امکان با ضرورت و اطلاق آن بر معانی مختلف و وجود تفاسیر متفاوت برای برخی از آنها در منطق ارسطویی، رواقی و سینوی، سبب شکل‌گیری مفاهیم گوناگون برای امکان و ممکنه شده است، مفاهیمی مانند، امکان عام، خاص، اخص، ذاتی، وصفی، وقتی، حقیقی، ذهنی، ترددی، استقبالی و مانند ممکنه عامه، خاصه، حینیه ممکنه، ممکنه وقتیه و ممکنه استقبالیه. افزون بر گستردگی کاربردهای امکان و ممکنه و گستردگی واژگان منطقی مربوط به آن دو، نزاع میان منطقدانان درباره شرایط اتصاف چیزی به وصف امکان، زمینه را برای طرح مباحث و دیدگاه‌های مختلفی به وجود آورده است، دیدگاه‌هایی که بنابر هر یک از آنها مفهوم امکان و ممکنه متفاوت میگردد و بدیهی است که این امر میتواند زمینه‎ساز وقوع اشتباه و مغالطه گردد؛ به همین جهت در این پژوهش تفاسیر امکان و ممکنه در منطق ارسطویی، رواقی و سینوی بررسی تطبیقی و بازشناسی می‌شود و اصطلاحات رایج پیرامون امکان و ممکنه در هر کدام از این سه مکتب منطقی نیز بررسی میگردد تا با تفکیک و متمایز ساختن آنها، راه پژوهش‌ها درباره جهت امکان و موجهات ممکنه آسان‌تر گردد. UR - https://manteghi.nashriyat.ir//node/5001397 L1 - ER -