چکيده
در عصر حاضر بحث‌هاي تطبيقي بين آراي منطق‌دانان قديم و جديد، يکي از شاخه‌هاي مهم منطق به شمار مي‌رود. در رأس اين بحث‌ها، مي‌توان از تطبيق مفهوم استلزام مادي منطق جديد با مفهوم شرطي منطق قديم نام برد. اين مقاله ضمن واکاوي اجمالي مفهوم استلزام مادي و علت گرايش معاصران بر تفسير شرطيات منطق قديم به استلزام مادي، به شکل نقادانه‌اي ديدگاه‌هاي برخي معاصران را در اين زمينه مورد ارزيابي قرار مي‌دهد.
در نوشتار پيش‌رو نخست، دلايل برخي موافقان همسويي بين دو منطق مطرح گرديده و بلافاصله مورد نقد و ارزيابي قرار گرفته است؛ اما بيشترين نظرگاه اين مقاله، با توجه به دو ديدگاه کاملاً جنجالي و متضاد مرتضي حاج حسيني و اسدالله فلاحي است. اين نوشتار، ضمن تقويت و تکميل دلايل فلاحي، نشان مي‌دهد گذشتگان ما با اينکه مفهوم استلزام مادي را همواره به عنوان پيش‌فرض در نظر داشته‌اند اما آشكارا سخني از آن به ميان نياورده‌اند و از اين‌رو هرگز کوشش‌هاي موافقان همسويي اين دو منطق وافي به مقصود نيست و نمي‌تواند ثابت کند که استلزام مادي، اساس استنتاج‌هاي منطقي در منطق قديم بوده است.
کليدواژه‌ها
استلزام مادي، متصله اتفاقي، متصله مقسمي، منطق قديم، منطق جديد، تابع ارزش.
