معارف منطقی

احمد ملکی*
چکیده
در فلسفه و کلام براهین محکمی بر توحید و مراتب مختلف آن بیان گردیده است. از سوی دیگر، سوره توحید نیز همان طور که در روایات آمده، دربردارنده معارف ناب توحیدی است؛ اما آیا می توان این براهین فلسفی و کلامی توحید را از سوره توحید استفاده کرد و حتی به نوعی ادعا کرد دیگران براهین خود را از سرچشمه وحی استفاده کرده اند؟ این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از ضوابطِ علم منطق در کشف براهینی که به صورت مضمر بیان شده‎اند، درپی اثبات عینی پاسخ مثبت به این پرسش برآمده است؛ تا اینکه: اولاً، نمونه‎ای از عقلانی بودنِ مفاهیم این کتاب آسمانی و ثانیاً، جلوه‎ای از تفکیک ناپذیری قرآن و برهان را به صورت عینی و مصداقی به سهم خود آشکار سازد. توحید در ‎سه حیطه ذات، صفات و افعال مطرح است که برهان تمام آن‎ها را با توجه به وصف صمدیت الهی که در آیه دوم سوره توحید بیان شده است، می توان نتیجه گرفت و دیگر آیات این سوره را بیان نتایج منطقی صمدیت الهی دانست.
کلیدواژه ها: برهان، توحید، سوره توحید، قرآن، منطق
 

*. طلبه سطح سه و مدرس سطح عالی حوزه علمیه قم    AhmadMaleki11011@gmail.com
    تاریخ دریافت: 18/02/1401، تاریخ پذیرش: 08/06/1401.