تاریخ دریافت: 1403/09/05
تاریخ پذیرش: 1403/10/26
چکیده:
اَپاگوگه ἀπαγωγή (apagōgḗ) به قیاسی گفته میشود که کبرای آن بدیهی و صغرایش بدیهی نیست، امّا در مقایسه با نتیجه به همان اندازه یا حتی بیش از آن باورپذیر باشد. ارسطو این قیاس را در بخش دوم کتاب تحلیلات اولی میشناساند. کتاب تحلیلات اولی به عربی ترجمه میشود و به دست شارحان مسلمان ارسطو میرسد، امّا بخشهایی از آن به درستی فهمیده نمیشود. از جمله عناوینی که به درستی ترجمه نمیشود قیاس اَپاگوگه است. منطقدانان مسلمان با آنکه محتوای اَپاگوگه را از ارسطو ستاندند، به جهت خطای در ترجمه نتوانستند معنای مورد نظر او را دریابند. پس کوشیدند تحلیلهایی پیش آورند که به نحوی حضور این بخش را در کتاب تحلیلات اولی توجیه کنند. فارابی و ابنسینا هر دو آن را به استقرای تام تفسیر کردند. تفسیر آنان از آنچه ارسطو گفته است کاملاً به دور است. این مقاله میکوشد ابتدا اپاگوگه ارسطو را تحلیل کند و سپس تحلیلهای فارابی و ابنسینا آورده و در سنجه بررسی قرار دهد و خطای آنان را در این بررسی نشان دهد. روش پژوهش، تطبیقی-تحلیلی است و نشان میدهد عدم دقت در ترجمه و اکتفا به متن ترجمه عربی توسط این شارحان سبب شده اپاگوگه هیچگاه به منطق و روششناسی مسلمانان انتقال نیابد.
Article data in English (انگلیسی)
Title:
Aristotle's epagoge and the way of understanding of Muslim logicians
Abstract:
Apagoge is a kind of syllogism that Aristotle recognizes in the second part of Prior Analytics. This book was translated into Arabic and reached the Muslim commentators of Aristotle. Among the titles that are not translated correctly is Apagoge. Muslim logicians derived it from Aristotle, but due to an error in the translation, they could not find the meaning intended by Aristotle. So they tried to come up with analyzes that somehow justify this chapter of Aristotle's book. Both Farabi and Ibn Sina interpreted it by induction. Their interpretation is completely far from Aristotle's point of view. This article tries to analyze Aristotle's Apagogue at the beginning and then bring the analyzes of Farabi and Ibn Sina and put them in the evaluation criteria and show their error in this evaluation. The research method is comparative-analytical and it shows that the inaccuracy in the translation and the reliance on the text of the Arabic translation by these commentators has caused the Apagogue to never be transferred to the logic and methodology of Muslims.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
بازرگانی، ابراهیم.(1402) اپاگوگه ارسطو و شیوه فهم منطق دانان مسلمان. دو فصلنامه معارف منطقی، 10(2)، - https://doi.org/10.22034/manteghi.2025.5001380
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
ابراهیم بازرگانی."اپاگوگه ارسطو و شیوه فهم منطق دانان مسلمان". دو فصلنامه معارف منطقی، 10، 2، 1402، -
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
بازرگانی، ابراهیم.(1402) 'اپاگوگه ارسطو و شیوه فهم منطق دانان مسلمان'، دو فصلنامه معارف منطقی، 10(2), pp. -
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
بازرگانی، ابراهیم. اپاگوگه ارسطو و شیوه فهم منطق دانان مسلمان. معارف منطقی، 10, 1402؛ 10(2): -