چکيده
تشارک حد و برهان از جمله مسائلي است که در منطق بدان پرداخته شده است. اين بحث در فلسفه ملاصدرا ذيل عناويني همچون وجود مطلق، وجود خدا و واحد حقيقي به چشم مي‌خورد. به گمان برخي اين تشارک دائمي است؛ به اين معنا که هر حدي برهاني و هر برهاني حدي دارد ولي نه تنها برهان از حد و حد از برهان به دست نمي‌آيد، بلکه در بيشتر مواضع با هم متباين‌اند. تنها موضع اشتراک حد و برهان نيز در موردي است که برهان لمّي موجبه متشکل از علل ذاتي ‌باشد.
پس آنچه در کلام ملاصدرا و برخي از فيلسوفان مبني بر اين ادعا که «آنچه حدي ندارد، برهاني ندارد؛ زيرا حد و برهان در حدود با هم مشترک هستند» اين چنين تصحيح مي‌شود که «آنچه حدي ندارد، برهان لمّي موجبه متشکل از علل ذاتي ندارد؛ زيرا حد و برهان لمّي موجبه، متشکل از علل ذاتي، در حدود با هم مشترک هستند».
 
کليدواژه‌ها
تشارک حد و برهان، حد ‌تام، حد ناقص، برهان لمّي، برهان لمّي موجبه، برهان انّي.