محمود زراعت‌پيشه*

چکيده

تقسيم حمل به حمل اولي ذاتي و حمل شايع صناعي، ازجمله مباحث پُردامنه در آثار ملاصدراست. نه‌تنها معناي هريک از اين‌دو حمل، بلکه همه اقسام آن‌ها را بايد مورد تحقيق جدي قرار داد تا بتوان به كمك آن‌ها به گره‌گشايي‌هاي ملاصدرا از مسائل به‌خوبي پي‌برد. ملاصدرا حمل شايع صناعي را در مقابل حمل اولي ذاتي قرار مي‌دهد و سپس به ذکر تقسيمات آن مي‌پردازد. او سپس گزاره‌هاي مبتني بر اين حمل را بر اين اساس که مراد از موضوع آن‌ها «مفهوم» يا «افراد» باشد، به دو دسته تقسيم مي‌کند. اما اين تفکيک مي‌تواند داراي سه معنا باشد. در اين مقاله پس از طرح اين معاني، تلاش شده است تا نشان داده شود که مراد ملاصدرا از اين تفکيک کدام‌يک از معاني يادشده بوده است و آيا اساساً مي‌توان همين تفکيک را براي گزاره‌هاي مبتني بر حمل اولي ذاتي نيز به‌کار گرفت يا نه؟

کليدواژه‌ها: حمل، حمل شايع صناعي، حمل اولي ذاتي، مفهوم، مصداق، ذهني، خارجي.

*. دانشيار گروه فلسفه و کلام اسلامي دانشگاه بيرجند                                      m.zeraatpishe@birjand.ac.ir
تاريخ دريافت مقاله: 7/03/1400، تاريخ پذيرش مقاله: 22/04/1400.