تقسیم حمل به حمل اولی ذاتی و حمل شایع صناعی، ازجمله مباحث پُردامنه در آثار ملاصدراست. نه تنها معنای هریک از این دو حمل، بلکه همه اقسام آن ها را باید مورد تحقیق جدی قرار داد تا بتوان به کمک آن ها به گره گشایی های ملاصدرا از مسائل به خوبی پی برد. ملاصدرا حمل شایع صناعی را در مقابل حمل اولی ذاتی قرار می دهد و سپس به ذکر تقسیمات آن می پردازد. او سپس گزاره های مبتنی بر این حمل را بر این اساس که مراد از موضوع آن ها «مفهوم» یا «افراد» باشد، به دو دسته تقسیم می کند. اما این تفکیک می تواند دارای سه معنا باشد. در این مقاله پس از طرح این معانی، تلاش شده است تا نشان داده شود که مراد ملاصدرا از این تفکیک کدام یک از معانی یادشده بوده است و آیا اساساً می توان همین تفکیک را برای گزاره های مبتنی بر حمل اولی ذاتی نیز به کار گرفت یا نه؟
Article data in English (انگلیسی)
متن کامل مقاله:
محمود زراعت پیشه*
چکیده
تقسیم حمل به حمل اولی ذاتی و حمل شایع صناعی، ازجمله مباحث پُردامنه در آثار ملاصدراست. نه تنها معنای هریک از این دو حمل، بلکه همه اقسام آن ها را باید مورد تحقیق جدی قرار داد تا بتوان به کمک آن ها به گره گشایی های ملاصدرا از مسائل به خوبی پی برد. ملاصدرا حمل شایع صناعی را در مقابل حمل اولی ذاتی قرار می دهد و سپس به ذکر تقسیمات آن می پردازد. او سپس گزاره های مبتنی بر این حمل را بر این اساس که مراد از موضوع آن ها «مفهوم» یا «افراد» باشد، به دو دسته تقسیم می کند. اما این تفکیک می تواند دارای سه معنا باشد. در این مقاله پس از طرح این معانی، تلاش شده است تا نشان داده شود که مراد ملاصدرا از این تفکیک کدام یک از معانی یادشده بوده است و آیا اساساً می توان همین تفکیک را برای گزاره های مبتنی بر حمل اولی ذاتی نیز به کار گرفت یا نه؟
کلیدواژه ها: حمل، حمل شایع صناعی، حمل اولی ذاتی، مفهوم، مصداق، ذهنی، خارجی.
*. دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه بیرجند m.zeraatpishe@birjand.ac.ir
تاریخ دریافت مقاله: 7/03/1400، تاریخ پذیرش مقاله: 22/04/1400.
